Μέχρι και κουκούτσια από βερύκοκα επιστράτευσαν ... |
Ο ασθενής θα ήθελε μια θεραπεία μαγική: γενική,
αποτελεσματική, εύληπτη
Ποια είναι η γνώμη των ογκολόγων για όσα κατά
καιρούς παρουσιάζονται ως πανάκεια και χαρίζουν ελπίδα σε εκατοντάδες ανθρώπους
που πάσχουν από διάφορες μορφές καρκίνου;
«Η αγυρτελιά βλάπτει σοβαρά την υγεία. Η πρόσφατη ιστορία με τη "θεραπευτική"
δράση ροφήματος από πολτό φύλλων ελιάς δεν είναι δυστυχώς κάτι το πρωτοφανέρωτο
στη σύγχρονη κοινωνική μας πραγματικότητα. Αυτό καθ' εαυτό το
"θεραπευτικό" μέσον υποβόσκει μερικά χρόνια σε μεμονωμένες
περιπτώσεις αφελών, σε διάφορες περιοχές στην ελληνική ύπαιθρο. Πριν από
αρκετούς μήνες το θέμα είχε ξαναβγεί σε τηλεοπτικό κανάλι, όμως ο παρουσιαστής
ήταν στην περίπτωση εκείνη περισσότερο κριτικός και αρκετά πιο έξυπνος.
Τώρα το θέμα επανήλθε, δυστυχώς για την κοινή γνώμη, σε κρατικό κανάλι, που
υποτίθεται ότι είναι περισσότερο υπεύθυνο. Συγχωρήστε μου τις οργισμένες
εκφράσεις, αλλά τέτοια φαινόμενα είναι προσβλητικά για όλους μας», μας δηλώνει
αγανακτισμένος ο δρ Γεράσιμος Ρηγάτος, επίκουρος καθηγητής, διευθυντής
ογκολόγος στο Νοσοκομείο «Αγιος Σάββας» και επίτιμος διδάκτωρ του
Πανεπιστημίου Αθηνών, και διευκρινίζει: «Έλεγα λοιπόν ότι δεν είναι κάτι το
πρωτοφανές. Ας θυμηθούμε πριν από ένα χρόνο, πάνω - κάτω, το δηλητήριο
του πράσινου (ή μήπως γαλάζιου;) σκορπιού και την οργάνωση
"θεραπευτικών" ταξιδιών στην Κούβα. Λίγο πιο πριν είχαμε τον
περίφημο Βραζιλιάνο Ζοάο, που σε δύο διαδοχικές ημέρες είχε
συγκεντρώσει, με πολύ ακριβό εισιτήριο, γύρω στα 3.500 ενδιαφερόμενα
άτομα στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας. Εκεί με τη "φώτιση"
του Αγ. Ιγνατίου έκανε διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου. Τη δεκαετία
του '90 είχαμε το "καβουροζούμι" (πολτό από λιωμένα ποταμίσια
καβούρια).
Την περίοδο εκείνη πολλές δεκάδες ασθενών ταξίδευαν στην Κρήτη και
κατασκήνωναν στο χωριό του "θεραπευτή". Αν πάμε πιο πίσω, στη
δεκαετία του '70 θα θυμηθούμε την εθνική υστερία με το νερό του
Καματερού. Βυτία ολόκληρα μοίραζαν το "ραδιενεργό"
"θεραπευτικό" νερό σε κεντρικές πλατείες και σε απόμακρες συνοικίες.
Όσοι καρκινοπαθείς δεν έφυγαν από τα νοσοκομεία είχαν το νερό του Καματερού
μέσα ή πάνω στα κομοδίνα τους - κάποτε και κάτω από το κρεβάτι, για να μη
στενοχωρήσουν και το γιατρό τους. Τη δεκαετία του '50 οι εφημερίδες ασχολούνταν
επί εβδομάδες στα οκτάστηλα πρωτοσέλιδά τους με το ζουμί της πικραγγουριάς και
πλήθος καρκινοπαθών -και όχι μόνο- δήλωναν δημόσια τη "θεραπεία" τους
σε εκτεταμένες συνεντεύξεις με φωτογραφίες τους.
Όσο για το "φάρμακο του πατέρα Γυμνάσιου", τη δεκαετία του
'30, χρειάστηκε η επέμβαση του Στρατού για να καταστείλει τις ανεξέλεγκτες
αντιδράσεις του πλήθους». «Σ' αυτά τα εβδομήντα χρόνια», συνεχίζει ο κ.
Ρηγάτος χωρίς να κρύβει την απογοήτευσή του, «με όλες τις αλλαγές που
έχουν συντελεστεί, η ανθρώπινη ευπιστία παραμένει αμετάβλητη! Έτσι,
θεωρώ πως, παρά το πλήθος των διαψεύσεων που έχει βιώσει ο κόσμος, δεν είναι
μακριά η επόμενη "μαγική" θεραπεία που θα μας λανσάρουν τα ΜΜΕ».
«Δεν δικαιολογώ, αλλά προσπαθώ να κατανοήσω», μας λέει, «πώς μπορεί να
εξαπατώνται τόσο χονδροειδώς ενήλικοι και νοήμονες άνθρωποι. Η αυξανόμενη
συχνότητα του καρκίνου, η χρόνια εξέλιξή του, η συχνή αναποτελεσματικότητα των
θεραπειών, η τοξικότητά τους δεν είναι βεβαίως γεγονότα ευχάριστα για τους
αρρώστους ή τους συγγενείς τους». «Ο κλονισμός της σχέσης γιατρού-αρρώστου,
είτε από τη γενικότερη αμφισβήτηση που χαρακτηρίζει την εποχή είτε από το
σκληρό επαγγελματισμό είτε από την ψυχρή τεχνοκρατική αντίληψη είτε από
αδεξιότητα του θεραπευτή στην επικοινωνία με τον άρρωστο, αυξάνει την
απαρέσκεια.
Ο ασθενής θα ήθελε μια θεραπεία μαγική: γενική, αποτελεσματική, εύληπτη,
ατοξική, φτηνή, μαζί με το μοναδικό προσωπικό ενδιαφέρον του γιατρού του»,
παρατηρεί ο γνωστός ογκολόγος και προσθέτει: «Όταν λοιπόν έχουμε την προβολή
από τα ΜΜΕ τέτοιων μεθόδων που τις έχουν εφεύρει κοινοί άνθρωποι και όχι
"κατεστημένοι" επαγγελματίες, είναι φυσικό αυτές να γοητεύουν και να
μαγνητίζουν τους αρρώστους. Δυστυχώς η πραγματικότητα είναι πιο σκληρή
και από τον καρκίνο. Δεν υπάρχουν περιθώρια για τυχαίες
επιστημονικές ανακαλύψεις από μη ειδικούς, δεν υπάρχουν θεραπείες χωρίς επιπτώσεις,
δεν υπάρχουν τρόποι αν επιτύχει κάποιος μεμονωμένος -οποιοσδήποτε- αυτό που δεν
μπορεί να επιτύχει συνολικά η επιστημονική κοινότητα. Η κατάρρευση του
ψεύδους συνεπάγεται και τη διάψευση των ελπίδων και την ψυχολογική κατάρρευση
του αρρώστου.
Αν μάλιστα έχει διακόψει και τη θεραπεία, μαζί με την ψυχολογική, μπορεί να
επέρχεται και η σωματική κατάρρευση. Συνολικά όμως, ως κοινωνία, δυστυχώς δεν
διδασκόμαστε. Η κατάρρευση του ψεύδους ή της απάτης δεν μας προφυλάσσει από την
πίστη στην επόμενη απάτη».
«Ας δούμε όμως ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες μιας τέτοιας
"θεραπείας" εις βάρος του αρρώστου και των συγγενών του». Κρούει τον
κώδωνα του κινδύνου ο γνωστός επιστήμονας υπογραμμίζοντας: «α) Ο
ασθενής καθυστερεί, αναβάλλει ή αναστέλλει τη θεραπεία του με πιθανές
επιπτώσεις στην επιβίωση ή την ανακούφιση και την ποιότητα της ζωής του,
β) η θεραπευτική διάψευση επιφέρει ματαίωση των ελπίδων και συχνά
ενοχές, ενώ γ) δυσχεραίνει την ανάπτυξη σωστών σχέσεων με τη
θεραπευτική ομάδα.
Οι συνέπειες στην οικογένεια είναι επίσης σοβαρές: α) Δημιουργείται μια ψευδαίσθηση
ανατροπής της πραγματικότητας και καθυστέρηση της προσαρμογής
στα αληθινά δεδομένα, β) η θεραπευτική διάψευση συνεπάγεται ψυχική
φόρτιση καθώς και ενοχές επειδή συνέργησαν, ενώ δημιουργούνται και ρήξεις
με άλλα μέλη της οικογένειας -(ας μην ξεχνάμε ότι στην τελευταία ιστορία του
ροφήματος από φύλλα ελιάς ένας αδελφός δολοφόνησε με μαχαίρι τον άλλον,
αφήνοντας σε τραγική κατάσταση τον άρρωστο τρίτο αδελφό).
Οι συνέπειες προς την ιατρική ομάδα είναι επίσης σοβαρές, καθώς: α) Η
θεραπεία του αρρώστου θα ξεκινήσει από πιο δύσκολο σημείο ή θα επιδεινωθεί εκ
νέου κατά το διάστημα διακοπής της, β) η προσφυγή εξάλλου σε τέτοιες
εμπειρικές θεραπείες θέτει σε αμφισβήτηση το γιατρό προσωπικά
και την ιατρική ως επιστήμη, όταν δεν τους απορρίπτει τελείως.
Αυτό έχει συνέπεια αρνητικά αισθήματα του γιατρού και επιδείνωση της σχέσης του
με τον άρρωστο». «Αλλά και συνολικά είναι αρνητική για την κοινωνία η
συμμετοχή σε επιπόλαιες, απερίσκεπτες, αντιεπιστημονικές και πέρα από την κοινή
λογική αντιλήψεις, ενώ κάποτε μπορεί να ανακύπτουν και σοβαρά ζητήματα σε
ένα τόσο κρίσιμο θέμα όπως η υγεία των ανθρώπων και δεν είναι καθόλου εύκολη
υπόθεση», παρατηρεί ο κ. Ρηγάτος ολοκληρώνοντας και προτείνει: «Απαιτείται
συστηματική και υπομονετική ενημέρωση για τις πραγματικές σύγχρονες
δυνατότητες θεραπείας, τόσο των ασθενών όσο και των συγγενών τους και
γενικά της κοινωνίας. Αναμφισβήτητα πρέπει να ενισχυθούν πρακτικές που
αποβλέπουν στη βελτίωση των σχέσεων των γιατρών με τους ασθενείς, τους
συγγενείς, την κοινωνία.
Οι ιατρικοί σύλλογοι, το ΚΕΣΥ, άλλα θεσμοθετημένα όργανα, αλλά και η Δικαιοσύνη
πρέπει να παρεμβαίνουν εγκαίρως. Και ίσως κάποτε τα μέσα ενημέρωσης -και εννοώ
τα τηλεοπτικά- θα πρέπει να αποφασίσουν ότι δεν δικαιούνται να ρίχνουν στο βωμό
της τηλεθέασης αξίες όπως η ζωή και ο πόνος των ανθρώπων, η επιστημονική
αλήθεια και η κοινή λογική».
Αναδημοσίευση από την ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου